.png)
UI ve UX kavramları mutlaka kulağımıza ilişti. Plaza katlarında, teknoloji başkentlerinin sokaklarında, fit takım elbiseleri ile geleceğin teknolojisine yön veren kişiler, ya da kot pantolon ve siyah boğazlı kazakta ısrar eden tasarım gurularına ait gizli bir dil mi bu? Yoksa bu insanlar sadece havalı görünmek için mi bu tür terimleri kullanıyorlar? (Muhtemelen ikincisi )
Kısaltmaların ve mesleki jargonun hakim olduğu pazalarlama sektöründe, herkesin uzmanların neden bahsettiğini anlayabilmesi şaşırtıcıdır. ROI, CRO, CRM ve SEO gibi terimler pazarlama konulu içerikleri doldurur ve bu terimlerin çoğu genellikle yanlışlıkla birbirinin yerine kullanılır.
UX ve UI'nin tam olarak ne anlama geldiğini, birinin diğerinden nasıl farklı olduklarını ve aralarındaki ilişkiyi öğrenmek istiyorsanız, doğru yere geldiniz. Öncelikle kısaca üzerine konuştuğumuz terimleri tanımlamakla başlayalım;
UX (Kullanıcı Deneyimi); Bir kullanıcının bir ürün veya hizmetle etkileşimde bulunurken yaşadığı dahili / psikolojik deneyimdir.
UI (Kullanıcı Arayüzü); Bir kullanıcının etkileşimde bulunduğu simgeler, düğmeler, ekranlar vb. gibi görsel öğeler dizisidir.
Artık konunun derinlerine dalabiliriz.
UX (User Experience) - Kullanıcı Deneyimi Nedir?
UX, bir işletmenin ürün veya hizmetinin her yönüyle etkileşimde bulunan kişinin psikolojik deneyimidir. UX ürün, marka, hizmet gibi tüm temas noktalarının tecrübesini tasarlar. Bir duygu durumu inşasıdır. Bazı durumlarda; bir ürün ya da hizmetin sunduğu kullanıcı deneyimi hakkında fikir edinmek için kullanıcı olmanıza bile gerek kalmaz. Markanın konumu, ürün ve hizmetin kendi kategorisi içerisindeki pozisyonu, rakipleri ile kıyaslanması bile size bir fikir verebilir. Muhtemelen bu yazıyı okuyanların hiç biri hayatında bir Bugatti Veyron kullanmadı ama koltuğunda olmanın nasıl bir deneyim yaşatacağını tahmin edebilirsiniz. Müşterinin ürün, hizmet ya da marka ile ilgili, satın almaya uzanan yolculuğunun tamamında ve sonrasında, iletişime geçmesi gereken temas noktalarını, bu temas noktalarındaki tecrübesini ve duygulanımını planlanması kullanıcı deneyimidir.
Dijital dünya bu terim biraz daha kullanılabilirlik başlığı altında değerlendirilir. Kullandığınız internet siteleri ya da mobil uygulamalar arasında sizi zorlayanlar mutlaka çıkmıştır. Bir işlemi tamamlamadığınızda veya aradığınız bilgiyi bulamadığınızda canınız sıkılabilir. UX'in önemi, kullanıcıların aradıkları bilgileri bulabilmeleri veya ihtiyaç duydukları öğelerle sorunsuz bir şekilde etkileşime girebilmeleri için bu tür deneyimleri iyileştirmektir.
UX sadece dijital deneyimler için özel değildir. Bir çok kişi UX kavramının sadece dijital platformlar için geçerli olduğunu düşünerek hata eder. UX ürün ile müşterinin birbirine temas ettiği her alanda uygulanabilir. Sadece bir şişe ketçap düşünün. Bu ürün ile ilgili kullanıcı deneyiminiz gördüğünüz reklamları, reklam sloganlarını, satın alma kanallarını, fiyat politikasını, tadını, şişe tasarımını, besin değerlerini ve diğer sayamadığım tüm temas noktalarını kapsar. Her temas noktasında edindiğiniz psikolojik ve duygusal deneyim size ürün ve marka ile bir bağ kurar. Kullanıcı deneyimi bu etkinin planlanmasıdır.
UI (User Interface) - Kullanıcı Arayüzü Nedir?
Arayüz tasarımı, UX ile planan yolculuk boyunca kullanıcının temas noktalarının hedeflere hizmet edecek şekilde tasarlanmasıdır. UX güzergahin planlanması, UI ise sorunsuz ve verimli yolculuk için tasarımın kullanılmasıdır.
Yukarıda verdiğimiz ketçap şişesi örneğine dönecek olursak; şişenin, ürün ya da markanın logolarının tasarımı, kapağın tasarımı gibi alanlar birer UI alanı olarak düşünülebilir. Bu alanlarda yapılacak tüm tasarımların yegane amacı, UX hedeflerine hizmet etmek olacaktır.
Kullanıcı Deneyimi ve Kullanıcı Arayüzü Kavramları Arasındaki Farklar
Muhtemelen iki disiplin arasındaki fark kafanızda netleşmeye başladı. O zaman hazırsanız baştaki ketçap şişesi örneğine geri dönüyoruz;
Kullanıcı Deneyimi Tasarımcıları Nasıl Çalışır?
Kullanıcı Deneyimi tasarımcıları, bir ürün veya hizmetin baştan sona deneyimini göz önünde bulundurur. Kullanıcının mağazadaki ketçap koridoruna girdiği andan en sevdiği yemek üzerine serpiştirdiği ana kadar, tüm yolculuğu boyunca yaşayacağı deneyimi planlarlar. UX tasarımcıları, deneyimin olabildiğince pürüzsüz ve kusursuz hissetmesini sağlamak için insan odaklı tasarım ilkeleri üzerinde düşünürler.
Kullanıcı Arayüzü Tasarımcıları Nasıl Çalışır?
Kullanıcı Arayüzü tasarımcılarının odak noktaları bir ürün veya hizmetle ilgili deneyimin estetik ve görsel unsurlarıdır. UI tasarımcıları, bir kullanıcının hedeflerini tamamlamak için etkileşimde bulunacağı görsel arayüze odaklanan maketler, grafikler, tasarımlar ve düzenler geliştirmek için görsel merkezli tasarım ilkelerini kullanır.
UX ve UI Tasarımı İçin Kullanılan Adımlar
Tüm Bunları Neden Bilmemiz Gerekir?
Her ne kadar bu kelimeleri dijital pazarlama sektörünün profesyonellerinin ağızlarından duymuş olsanız da Ux ve UI kavramları her ürünün başarısını etkiler. Dijital dünyanın yoğun içerik üretiminden önce, sanayi dünyasının profesyonelleri arasında konuşulan kavramlardı bu kelimeler. O zamanlar bunu konuşanlar bu kadar havalı kişiler olmadıkları için, kavramlar da bu kadar yaygın değildi.
Her ürün ve hizmet üreticisi, her tüccar ya da girişimci, ürünü ister dijital ister fiziksel olsun, UX ve UI üzerine düşünmeli. Ülkemizde enflasyonun çok sert olduğu yıllarda bu gibi kavramların konuşmasına gerek kalmıyordu. Çünkü o zamanlar bir ürünün başarısını finansal güç belirliyordu. Nispeten düşük enflasyon ile yaşadığımız bu zamanda, her ürün operasyonel karlılık ile ayakta kalabilir. Operasyonel karlılık ise rakipleri getirir. Ürünlerin bu kadar çok, çeşitli ve kolay ulaşılabilir olduğu bir ortamda yapabileceğiniz en iyi şey; hedef kitlenizi ve rakiplerinizi analiz ederek, kullanım sırasında yaşanan sorunları tespit etmek olacaktır. Bu kadar rakip arasında sezgisel kullanım imkanı sağlayan ve rakiplerinden daha temiz deneyim sağlayan ürünler kazanacaktır.
