WordPress'in ünlü sloganı; "Code is poetry", mealen mealen kod şiirdir. Kulağa ne kadar romantik gelir bilmem ama kulağa romantik gelmesi maksadıyla söylenmediği kesin. Mevlana misali önce söze baktık, şimdi söyleyene bakalım. Kim bu WordPress?
WordPress, dünyada en çok kullanılan blog sistemlerinden biridir, açık kaynaklı ve ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. WordPress kullanarak kısa süre içinde kendi sunucunuza kurulum yapabilir, sitenizi yayınlayabilir ve sitenize içerik eklemeye yani bloglamaya başlayabilirsiniz.
İnternetteki her sitenin dörtte biri WordPress. Her sitenin hem de. Her site... Bu firma dünya üzerinde iki yüze yakın çalışanını evlerinden çalıştıran ve bir ofisi bile bulunmayan devasal bir şirket. Tutmuş kod şiirdir demiş. Neden?
Şiir Nedir?
Kod şiirdir cümlesinde kod kelimesi kendisini şiir üzerinden tanımlıyor. Şiir nedir? Bu söz biraz daha Amerikanın şiir tecrübesinden süzülerek söylenmiş olabileceğinin ve Türkiye'deki şiir tecrübesinin eşine az rastlanır bir boyutlarda olduğunun da farkındayım. Yine de şiir dediğimiz şeyin evrensel geçerliliğe sahip bir ortak tanımı ya da kod şiirdir cümlesinde kod kelimesini şiir üzerinden tanımlama çalışması gibi bizimde şiiri, üzerinden tanımlayabileceğimiz başka bir kavram yok mu? Şiir dediğin neye benzer? Şiir muhtemelen konuşmaktan çok susmaya, anlatmaktan çok hissettirmeye, göstermekten çok tarif etmeye yakın. Sözü havada bırakmak gibi bir şey. Kelimelerin günlük, sıradan anlamlarını terk ettikleri ya da anlamların bu kelimeleri birer gömlek misali yırtıp attıkları bir durum. Şiir yazılandan çok daha fazla aslında. Yazılan kısmı çeşitli damıtma işlemleri ile elde edilen değerli bir öz. Soğuk sıkım zeytin yağına bakıp o zeytini, ağacı ve toprağı ve insanı görmene sebep olan bir yolculuğa çıkmana sebep olan bir ilham. Az söz, çok imge.
Kod Nasıl Şiire Benzer?
Şiir gibi her kültürde istisnasız kendine yer bulmuş bu kadim gelenek nasıl koda, yani not defteri uygulamasını andıran ekranlara satır satır yazılan kelimelere ve bu kelimelerin arasını dolduran parantezlere, tırnaklara ya da bir sürü noktalama işaretine ve simgeye benzer?
Az Konuşmak
Şiir az konuşmak ve çok anlatmak ile ilgili bir şeydir. İyi şiirler kısa olur demiyorum. Şiir her zaman kendinden fazlasını anlatır diyorum. Yazılımda da bu kriter nispeten aynıdır. Çok kod çok arıza az esneklik demektir. Varmak istediğiniz noktayı bilmeli ve buraya giden en kısa yolu iyice araştırmalısınız.
Gizli Mantık
İnsanlar saçmalar, iyi şiirler asla. Kodlama konusunda da saçmalama lüksünüz yoktur. Her boşluk bir ihtimaldir. En başta hedef ve yol çizilmeli, her adım mantıksal süzgeçlerden geçirilmelidir. Ne şiirde ne kodlamada kervan yolda düzülmez.
Bütünü Görmek
Bir şeyin en duru ve damıtılmış haline ulaşmak bütünden gelmek ile olur. Bilmediğiniz bütünü damıtamazsınız. Varmak istediğiniz hedef, gitmek istediğiniz güzergah net olmalı ki bu serüveni damıtabilmelisiniz. İyi şiir ve iyi kodlama, bütünü gören ve bütünü küçük ayrıntıları bile atlamayan bir hassasiyet ile özetleyebilen kişilerin elinden çıkar. Bir şairin dediği gibi "İyi şiir yazılmaz, silinir". Bir şiirin gereksiz kısımlarını sildiğinizde ulaştığınız yer iyi şiirdir.
Bilmek ve İnşa Etmek
Hepimiz Türkçe biliyoruz. Bu yazıyı okuyor olmanız da bunun kanıtı. Fakat bir kısmınız şiir okuyor, daha az bir kısmımız şiir yazıyor, daha da az bir kısmımız iyi şiir yazıyor. Türkçe bilmek iyi şiir yazmak için yeterli bir donanım değil. Aynısı kodlama için de geçerli. Tüm kodlama dillerini bilmeniz kodlama yapmak konusunda yeterli bir donanım değildir. Kodlar sadece sizin ulaşmak istediğiniz hedefe gitmenizi sağlayan araçlardır. Türkçe bilmek size şiir kurma konusunda yeterli olmadığı gibi, kod bilmek de algoritma kurma konusunda yeterli değildir. İkisi de gerçekten bir birine yakın kavramlar. İkisi de bütünü görmek ve mantıklı, basit ama bütünü kapsayan bir özet oluşturabilmek ile ilgili.
